Trong những năm gần dây, lòng sông Hồng liên tục bị hạ thấp, hiện tượng này đã dẫn đến các thay đổi đột biến về chế độ thủy văn, thủy lực và hình thái lòng dẫn của sông Hồng. Hệ quả tiếp theo của các thay đổi trên đã gây bất lợi đối với ổn định dòng sông cũng như đến các hoạt động quản lý khai thác dòng sông và phòng chống thiên tai trên lưu vực sông Hồng...
Tiếp theo một số bài báo trước đây, các kết quả giới thiệu trong bài báo này sẽ cập nhật và bổ uung các kết quả phân tích, nghiên cứu mới về quá trình diễn biến lòng dẫn sông Hồng từ năm 2000 đến nay, đồng thời đánh giá tác động của quá trình này đến sự thay đổi các đăc trưng thủy văn cơ bản và hình thái của sông Hồng.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Từ sau năm 1990 đến nay, cùng với các tác động của việc xây dựng, vận hành hệ thống hồ chứa thượng nguồn, của các hoạt động sử dụng, khai thác tài nguyên trên sông là các tác động ngày càng nhận rõ của biến đổi khí hậu đối với chệ độ thủy văn, thủy lực, lòng dẫn trên hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình. Các tác động trên thể hiện rõ rệt nhất là làm cho lòng dẫn sông Hồng biến động theo xu thế hạ thấp liên tục, kéo theo đó là các thay đổi mang tính đột biến không những về chế độ thủy văn, thủy lực mà còn các quan hệ hình thái sông cơ bản.
Để trả lời và làm rõ các thay đổi và tác động nêu trên, bài báo dưới xin trình bầy một cách cô đọng các kết quả phân tích, nghiên cứu mới nhất về hai vấn đề sau:
Thực trạng và biến động của lòng dẫn sông Hồng
Tác động của diễn biến lòng dẫn (theo xu thế hạ thấp) đến chế độ thủy văn, hình thái lòng dẫn sông Hồng
1. PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN LÒNG DẪN SÔNG HỒNG
1.1. Mô tả diễn biến lòng dẫn sông Hồng, sông Đuống
1.2 Nhận xét
2. TÁC ĐỘNG CỦA XU THẾ HẠ THẤP LÒNG SÔNG HỒNG ĐẾN CHẾ ĐỘ THỦY VĂN
2.1. Đánh giá tình hình dòng chảy đến và thay đổi các đặc trưng về mực nước
2.2. Thay đổi quan hệ Lưu lương - Mực nước
3. TÁC ĐỘNG XU THẾ HẠ THẤP LÒNG SÔNG ĐẾN QUAN HỆ CƠ BẢN CỦA HÌNH THÁI LÒNG DẪN SÔNG HỒNG
3.1. Mô tả quan hệ cơ bản
3.2. Kết quả tính toán sự thay đổi về quan hệ hình thái trên mặt cắt ngang
4. KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Phòng TNTĐ Quốc gia về động lực học sông biển – Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam: Các báo cáo chuyên đề phân tích diễn biến lòng dẫn và mực nước mùa kiêt thuộc đề tài cấp Bộ: “Nghiên cứu dự báo xu thế biến đổi hạ thấp lòng dẫn và đề xuất giải pháp khắc phục, khai thác hiệu quả công trình thủy lợi trên hệ thống sông Hồng “, 2015;
[2] Phòng TNTĐ Quốc gia về động lực học sông biển – Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam: “ Nghiên cứu đề xuất các giải pháp ổn định tỷ lệ phân lưu hợp lý tại các phân lưu sông Hồng, sông Đuống và sông Hồng, sông Luộc”. Đề tài độc lập cấp NN, mã số ĐT-PTNTĐ.2011-G/10, 2014;
[3] Viện Địa lý: “Nghiên cứu đánh giá tác động của hạn kinh tế xã hội hạ du sông Hồng và đề xuất các giải pháp ứng phó” . Đề tài cấp NN, mã số KC 08.10/11-15 , 2015;
[4] Viện Quy hoạch Thủy lợi: “ Nghiên cứu xây dựng quy trình vận hành hệ thống liên hồ chứa Sơn La, Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang trong mùa kiệt “. Đề tài cấp NN, 2014;
[5] NNQ: Biến động tỷ lệ phân lưu sông Hồng - sông Đuống và các tác động đến công tác quản lý, khai thác dòng sông, 2014;
[6] NNQ: Tác động của việc biến động tỷ lệ phân lưu sông Hồng - sông Đuống đến quy hoạch phòng, chống lũ và quy hoạch cấp nước hệ thống sông Hồng, 2014 (Tạp chí NN & PTNT).
Xem bài báo tại đây
Tác giả: Nguyễn Ngọc Quỳnh
Phòng Thí nghiệm trọng điểm Quốc gia về Động lực học Sông Biển
TẠP CHÍ KH&CN THỦY LỢI